Autor: Zbigniew Szczygielski
Samochód koncepcyjny a prototyp
Wiele źródeł łączy pojęcia prototypu i samochodu koncepcyjnego. Tymczasem prototyp, to pierwotny wzór czegoś, pierwowzór. Samochód koncepcyjny natomiast, to artystyczna (czasami obejmująca również modyfikacje techniczne) wizja projektanta, zazwyczaj przy użyciu elementów produkowanego już auta. Innymi słowy – jeśli prototyp ma w zamyśle poprzedzać produkcję seryjną, to samochód koncepcyjny jest jej pochodną.
Istnieje jeszcze trzecia kategoria – prototypy sportowe, które w założeniu nigdy nie mają wejść do produkcji seryjnej czy też być dostępne w sprzedaży, ale jednocześnie mogą być częściowo oparte na podzespołach produkcji seryjnej. Są to jednorazowe projekty aut o specyficznym przeznaczeniu wyczynowym, np. Alfa Romeo 1900 C52 Disco Volante 2000, Tipo 33 SC12 czy Alfa Romeo 155 Corsa 2,5V6 Ti.
Błędem jest łączenie lub utożsamianie wymienionych trzech kategorii, tylko z tego powodu, że nie są produkowane taśmo. Artykuł stara się opisywać tylko samochody koncepcyjne, jednakże czasami czynię odstępstwa od tej zasady. Uwzględniam np. będące na pograniczu samochodu koncepcyjnego i prototypu, projekty Tipo 33. Wyjątek zrobię też, wspominając o ES 30 (SZ/RZ) Zagato, Nuvoli i 8C Competizione. Pamiętajmy jednak, że samochód koncepcyjny, nie planowany do produkcji, czasami nieoczekiwanie staje się autem zatwierdzonym i wdrożonym do realizacji seryjnej.
O ile prototyp musi być samochodem jeżdżącym, gotowym technicznie w stopniu jak najbardziej zbliżonym do planowanego pojazdu seryjnego (między innymi w tym celu powstaje i jest testowany prototyp), to pojazd koncepcyjny nie musi z definicji spełniać tego wymogu. Co więcej, prawie zawsze jest produkowany z założeniem, że pozostanie tylko jednostkowym egzemplarzem, przykładem myśli projektowej. Niezależni projektanci z oczywistych względów (brak zaawansowanych technologii) ograniczają się do pracy nad formą nadwozia i wnętrzem. Koncepcyjne pojazdy wykonywane bezpośrednio przez producenta idą o krok dalej i prezentują zarówno nową formę jak i często nowatorskie rozwiązania techniczne.
Nie zaliczymy do kategorii samochodów koncepcyjnych wersji modeli seryjnych ze zmodyfikowanym nadwoziem, nawet produkowanych w krótkiej serii, jak Giulietta Promiscua budowana przez Carrozzeria Colli (1959r), ani powstałej w pojedynczym egzemplarzu Alfy Romeo 90 kombi czy też wielu odmian karoseryjnych Alf z przed II wojny światowej, jak też niezliczonych wersji nadwoziowych Alfy 1900. Nie należą do kategorii samochodów koncepcyjnych zaawansowane przeróbki techniczne modeli seryjnych, jak Alfa Romeo Junior Zagato Motore Posteriore czy Alfa Romeo Sprint Motore Centrale.
Na zakończenie rozważań nad definicją prototypu i samochodu koncepcyjnego należy dodać, że również wśród samochodów Alfa Romeo znajdziemy jednak przykłady przeplatania się tych dwu kategorii, jak choćby powstała w pracowni Ital Design, Scigherra, odznaczająca się śmiałym nadwoziem, oferując jednocześnie wyczynowe osiągi.
Włoski styl projektowania samochodów od lat stanowi niedościgniony wzór dla innych projektantów. Pomysłowość prowadzenia linii, lekkość kreski, genialne wyczucie proporcji i gry świateł na gotowej karoserii, to cechy wyróżniające go z pośród innych. Nic dziwnego, że z czasem włosi niemal w całości opanowali światowy rynek projektowania samochodów sportowych i nie tylko. Sprzyjała temu ogromna liczba firm karoseryjnych i studiów designu, mających swe siedziby w Italii. Najbardziej znane, jak: Bertone, Pininfarina, Zagato, I.D.E.A. czy Ital Design, tworzą trendy stylistyczne na całym świecie i oferują swe usługi wielu producentom samochodów. Zatem nic dziwnego, że wiele cech stylu Bertone czy Pininfariny danego okresu, odnajdziemy w nadwoziach różnych producentów, jak Ferrari, Alfa Romeo, Aston Martin czy Lamborghini.
Przejdźmy do chronologicznego Katalogu samochodów koncepcyjnych Alfy po II Wojnie Światowej.
1. Alfa Romeo Conrero 2000 Sport Supersonica (1953) Conrero/Ghia
Samochód sportowy zbudowany przez tunera Conrero na bazie Alfy Romeo 1900. Nadwozie wykonała firma Ghia. Auto uczestniczyło w wyścigu Mille Miglia 1953r, prowadzone przez szwajcarskiego kierowcę, Roberta Fehldmanna. Nie ukończyło wyścigu. Niedługo potem nadwozie spłonęło podczas wypadku w Szwajcarii.
2. Alfa Romeo B.A.T. (1953-55) Bertone/Scaglione
W latach 1953-55 firma Bertone zbudowała trzy wersje samochodu koncepcyjnego o nazwie „Berlinetta Aerodynamica Tecnica” oznaczone symbolami 5, 7 i 9. Na deskach kreślarskich powstały też wersje 1 i 8 ale nie zbudowano na ich podstawie prototypów. Ogólna koncepcja wywodzi się z coupé 1400 Abarth z 1952 r. a pod względem mechaniki z Alfa Romeo 1900 Sprint. Użyty w nazwie akronim bardzo przemawiał do środowiska anglojęzycznego, które nazwę B.A.T. (po angielsku nietoperz), dopasowywało sobie do linii pojazdu, ostentacyjnie manifestujących embriony skrzydeł, fantazyjnie wygiętych w tylnej części nadwozia.
Przy opracowywaniu B.A.T. 5 kierowano się studiami nad optymalną aerodynamiką brył. Ponadto, zamierzano uniknąć zakłóceń aerodynamicznych, powodowanych przez ruch powietrza wzbudzany obracaniem się kół oraz ogólnie tak uformować karoserię, by wokół niej, powstawało w ruchu jak najmniej zawirowań powietrza. Stawiano sobie ambitne cele: przełożone na język praktyczny, miały umożliwić osiąganie prędkości 200 km/h, choć pod maską krył się 100-konny silnik z produkcji seryjnej, bez żadnych modyfikacji. Według tych założeń Bertone zbudował samochód lekki (1100 kg) o karoserii wyprofilowanej do granic możliwości, o bocznych szybach nachylonych pod kątem 45° w stosunku do bryły nadwozia.
W B.A.T. 7 Bertone wprowadził pewne elementy wywodzące się z doświadczeń przemysłu lotniczego, a dokładniej z teorii formy profili płatów nośnych (skrzydeł). B.A.T. 9 odchodzi od wydatnych, skrzydlatych linii swoich poprzedników, na korzyść formy bardziej powściągliwej, stylistycznie czystszej i przejrzystej.
Dopracowane aerodynamicznie nadwozia zapewniały niesamowicie mały współczynnik oporu powietrza: 0,23 (B.A.T. 5) i 0,19 (B.A.T. 7). Choć na zdjęciach samochody te wyglądają na bardzo duże, agresywne, przy dokładnym obejrzeniu zachwycają proporcją i zaskakują małymi wymiarami oraz bardzo płynnie poprowadzoną karoserią. B.A.T. wpisuje się w nurt dążenia do wolności, odrzucenia ograniczeń, rocknrolla i samolotów naddźwiękowych. Niesamowite kształty karoserii, porażające futuryzmem, są zarazem niesamowicie harmonijne i do dziś uznawane za bardzo piękne.W późniejszym okresie wielu próbowało podrobić styl B.A.T., ale chyba nikomu nie udało się przebić projektu Scaglione.
3. Alfa Romeo Superflow (1956) Pininfarina
Kontynuacją stylistyki B.A.T. są coupe Pininfariny o nazwie Superflow, powstałe na bazie sportowego prototypu 6C3000 z 1952 roku. Zrealizowano dwa studia Superflow, oznaczone jako Superflow I i Superflow II. Identycznie jak w technicznym pierwowzorze, rozwiercone do pojemności 3495 cm sześc. silniki osiągały moc ok 245 KM. Rozstaw osi wynosił 225 cm.
Zdecydowanie futurystyczną sylwetkę Superflow I wyróżniały przede wszystkim aerodynamiczne nakładki przednich błotników, wykonane z przezroczystego tworzywa sztucznego, pod którymi widoczne były przednie lampy i przezroczyste przednie nadkola.
Superflow II odznaczał się bardziej elegancką formą, choć nadal pozostawiono szklaną kopułę kabiny i duże skrzydła na tylnych nadkolach.
Prawdopodobnie na bazie 6C3000 Pininfarina zbudował jeszcze jedno auto, nazwane Superfast.
4. Giulietta Sprint Spinta (1957-58) Bertone
Trzy prototypy opracowane przez Bertone na bazie technicznej Giulietty, miały być odpowiedzią fabryki na nieoficjalnie zbudowaną Giuliettę SVZ Zagato, która dzięki wadze mniejszej o 120 kg od auta seryjnego z miejsca zaczęła wygrywać wyścigi samochodowe.
W pracach nad Sprint Spinta, Bertone wykorzystał swoje dotychczasowe doświadczenia z projektami B.A.T. od których Spinta przejęła górną część kabiny.
Części karoserii wykonano z aluminium a tylną i boczne szyby z pleksiglasu. Pierwsze modele były testowane w tunelu aerodynamicznym Moto Guzzi. Gotowe prototypy sprawdzano na autostradzie Mediolan-Turyn. Jednostka napędowa była zasadniczo przejęta z Giulietty Sprint Veloce, ale zgodnie z tolerancją produkcyjną miała 10% więcej mocy. Auto wyposażono również w 5-biegową skrzynię biegów. Pierwszy prototyp zaprezentowano w listopadzie 1957 roku w Turynie, już jako Sprint Speciale. Druga faza, pokazana na Salonie Genewskim 1958, różniła się nieco mniejszymi zwisami nadwozia oraz jego podwyższeniem o 2 cm. Trzecia faza, pokazana miesiąc później w Turynie, określiła ostateczny wygląd Giulietty Sprint Speciale Bertone. Najważniejszą ze zmian dokonanych w trzeciej wersji było dodanie grila Alfy Romeo. Dodano również mały, pleksiglasowy spojler, umieszczony przed przednią szybą.
5. Alfa Romeo Giulietta SS Spider (Coupe) Speciale aerodynamico 1300 (1961-62) Pininfarina
Dwa auta koncepcyjne projektu Pininfariny, powstałe na bazie Giulietty. Spider Speciale zaprezentowano na salonie w Turynie 1961, Coupe Speciale na salonie w Genewie w roku następnym. W projektach tych z łatwością można dostrzec sylwetkę późniejszego Spidera Duetto.
6. Alfa Romeo 2600 Spider Speciale (Coupe Speciale) (1962-63) Pininfarina
Kolejne dwa projekty Pininfariny, tym razem powstałe na bazie Alfy Romeo 2600. 2-miejscowe Spider i Coupe zaprezentowano na salonach w Turynie 1962 oraz w Brukseli 1963. Te duże auta zachwycają przede wszystkim lekkością zasadniczo podobnych sylwetek. Jednak na podpisanie kontraktu z Alfą przyszło firmie Pininfarina czekać aż do modelu Spider Duetto. Na początku lat 60-ych Alfa wybierała projekty Bertone i Zagato.
7. Alfa Romeo Coupe HP (1962) Bertone
Alfa Romeo Coupé HP zrealizowana została w tym samym czasie, co Corvair Testudo. Gdy ta druga doczekała się bardzo wysokiej oceny z racji swoich innowacyjnych, wręcz futurystycznych treści, pierwsza zachowuje w swoistych szczegółach które ją charakteryzują, typowe linie i smak pracowni Bertone. Pojazd jest zasadniczo 2-miejscowym coupé, oferowanym jako alternatywa dla 4-miejscowego coupé Sprint, choć opartym na tej samej mechanice. Kształty Coupé HP to zwrócenie się ku spokojnej, klasycyzującej stylistyce, dla której wzorcem jest karoseria prosta, pozbawiona ekstrawagancji, za to o nienagannie wyważonych proporcjach.
8. Alfa Romeo Giulia 1600 Canguro (1964) Bertone
Zbudowana przez firmę Bertone, na bazie technicznej Giulii Tubolare Zagato i Giulii Ti. Opływowy projekt karoserii może się podobać.
Na początku lat 60-ych marka Alfa Romeo cieszyła się reputacją jednego z najlepszych producentów na świecie. Nic więc dziwnego, że Bertone, również przeżywający doskonały okres swej działalności z chęcią projektował nowe karoserie dla tej marki. Można uznać Canguro za wykonaną przez Bertone etiudę stylistyczną, utrzymaną w bardzo nowoczesnym duchu i w warunkach całkowitej niezależności od warunków stawianych przez fabrykę. Ze swą niezwykle gładką, pociągłą linią, pofalowaną niczym sinusoida, szybami wklejanymi w karoserię, perfekcyjnie wtopionymi w ukształtowanie blach, Canguro przyciąga uwagę równowagą form i intryguje kilkoma zupełnie nowymi rozwiązaniami stylistycznymi, które nawet dzisiaj pozostają atrakcyjne i aktualne. Alfa Romeo Canguro jest jednym z czołowych przykładów wielkiej, włoskiej szkoły designu samochodowego, która w latach 60-tych przeżywała swój największy rozkwit. Tak pięknie dopracowane aerodynamicznie auta projektowali tylko Bertone i Pininfarina.
9. Alfa Romeo Giulia Sport (1965) Pininfarina
Bardzo mało znany samochód koncepcyjny projektu Pininfariny, powstały na bazie sportowego modelu Giulia Tubolare Zagato. Sylwetka wyprzedzała trendy o kilka lat. W latach 1965-67 firma Pininfarina zaprezentowała dość podobne nadwozia u wprowadzonego do produkcji Fiata Dino oraz Ferrari Dino. W przeciwieństwie do Fiata i Ferrari (Dino Ferrariego nie nosił oficjalnego znaczka firmy), Giulia Sport Pininfarina pozostała modelem zapomnianym. Prawdopodobnie zamontowano w niej silnik o pojemności 1,6 litra, ale spotyka się też informacje o pojemności 2,6
10. Giulia Sprint Speciale (1965) Bertone
Brak informacji na temat tego prototypu (nie mylić z Giuliettą SS). Niezmiernie mało znana propozycja Bertone z roku 1965, w zamyśle następca Giulietty Sprint Speciale.
11. Alfa Romeo Giulia Scarabeo (1966) O.S.I.
Wariacja na temat Giulii autorstwa firmy O.S.I. Klimat auta zdecydowanie nawiązywał do modeli wyczynowych z dużą dozą futuryzmu. Agresywne, ostro prowadzone linie i mocny, niezwykle zdecydowanie cięty tył pojazdu, powodują, że trudno odnaleźć auto o podobnej bryle nadwozia. Samochód ważył 700 kg, wyposażony był w silnik o pojemności 1570 cm sześc i mocy 115 KM. Umożliwiało to przy pomocy 2 gaźników Webera osiągnięcie przez niego prędkości max. 200 km/h. Cały przedział pasażerski unosił się do góry, odchylając do przodu auta. Zbudowano 2 prototypy, różniące się szczegółami poprowadzenia linii nadwozia.
12. Alfa Romeo Tipo 33 Stradale (1967) Scaglione
Wg. wielu najpiękniejsza Alfa drugiej połowy XX wieku. Łączyła niesamowity, swoisty styl opływowej karoserii z prawdziwą sportową techniką, przejętą wprost z wersji wyścigowej Tipo 33. Styl ten bez problemu odnajdziemy w bardzo wielu dzisiejszych, sportowych Ferrari czy Fordzie GT40. Seria drogowa, dla której karoserię zaprojektował Franco Scaglione, była produkowana w latach 1967-96 i liczyła zaledwie 18 egzemplarzy, choć zamówienia opiewały na 50 sztuk. Detunowany, 8-cylindrowy silnik modelu wyścigowego o pojemności 2 litrów osiągał moc 230 KM. Masa własna – 700 kg; długość/szerokość/wysokość – 3970/1710/990 mm; prędkość max 260 km/h.
13. Alfa Romeo Carabo (1968) Bertone
W 1968 roku na bazie wyścigowego Tipo 33/2, firma Bertone zaprojektowała bardzo nowoczesną, emanującą mocą sylwetkę Carabo. Karoserię wykonano ze stopów aluminium oraz tworzyw sztucznych, w ciągu zaledwie 10 tygodni. Nazwa samochodu oznacza Skarabeusz, głownie dzięki swoim unoszącym się jak skrzydła tego owada drzwiom. Dopełnieniem był zielony, połyskujący jak pancerz owada, lakier.
Niebawem Carabo stał się protoplastą stylu Lamborghini, punktem wyjścia dla Marcello Gandiniego (projektant Bertone) przy tworzeniu modelu Lamborghini Countach z 1971 roku. Na marginesie, nazwa Countach oznacza wypowiedziany pod wpływem zadziwienia, okrzyk-przekleństwo.
14. Alfa Romeo 33 Coupe (1969) Pininfarina
Opływowa stylistyka Pininfariny znalazła swą kontynuację również w projekcie nadwozia na bazie Tipo 33/2 z 1969 roku. 8-cylindrowy silnik o pojemności 1995,45 cm sześc. osiągał 245 KM przy 8800 obrotów/min. Nadwozie to może zaliczać się do kanonu przepięknego stylu Pininfariny, w jednym rzędzie z takimi projektami jak: Giulietta Sport Pininfarina, Ferrari 166 Testa Rossa, Ferrari Dino. Nie zmienia to faktu, że jest to Alfa Romeo w bardzo wczesnym wydaniu jednego z najpiękniejszych stylów karoserii. Samochód jest dziś pokazywany w Muzeum Alfa Romeo w Arese, będąc jednym z jego najbardziej ekscytujących formą eksponatów.
15. Alfa Romeo Iguana (1969) Italdesign
Tipo 33/2 była również podstawą do pierwszego projektu, jaki wykonał dla Alfy Giorgio Giugiaro z Italdesign. Styl dość podobny do Carabo Bertone, ale jeszcze bardziej emanujący siłą. Mało wprawne oko dziś automatycznie kojarzy go ze stylem Lamborghini.
Trudno wyobrazić sobie bardziej doskonałe przykłady karoserii samochodów sportowych, niż te, które tak licznie powstały na bazie Tipo 33/2. Bertone, Giugiaro, Pininfarina, Scaglione wyznaczyli dwa główne wizerunki super auta na wiele lat. Co ciekawe, dokładnie wszyscy wykorzystali ten sam, klasyczny już wzór felg wyścigowej Alfy Tipo 33. Wzór przejęty z Giulii Tubolare Zagato a wywodzący się aż z Giulietty. Znany silnik V8 o mocy 230KM osiąganej przy 8800 obr/min pochodził z Tipo 33. Wymiary auta: 4077/1770/1050 mm (dł/szer/wys).
16. Alfa Romeo Caimano (1971) Italdesign
Projekt Cajmano zrealizowała firma Italdesign w 1971 roku. Auto bazowało na podzespołach modelu Alfasud z silnikiem boxer o pojemności 1584 cm sześc. Nadwozie nakreślił Giorgio Giugiaro. 2-miejscowy samochód wymyka się prostej klasyfikacji nadwozia. Sylwetka coupe, dzięki całkowicie oszklonej przedniej części kokpitu, została optycznie spłaszczona do maksimum wyznaczonego dolną partią nadwozia. Dopiero dwa, połączone ze sobą słupki z tyłu nadwozia, tworzą pałąk bezpieczeństwa na wypadek dachowania. Zapewnia to nieograniczoną widoczność i kontakt z drogą, bez narażania się na kaprysy aury. Pokrywa bagażnika, cały przedział pasażerski oraz maska, otwierają się do góry. Przednie reflektory, chowane w obrys nadwozia, wysuwają się elektrycznie. Wymiary Caimano: 3920/1650/1090 mm (dł/szer/wys).
17. Alfa Romeo 33 Cuneo Spider (1971) Pininfarina
Drugie studium Pininfariny na bazie Tipo 33 diametralnie różni się od opływowej wersji coupe. Maksymalnie spłaszczone, kanciaste nadwozie, poprzez swą prostotę i płaskie boki nawiązuje do wyczynowego Tipo 33TT12. Należy do tej kategorii prototypów, które od początku nie miały szans na produkcję seryjną a powstały jedynie jako manifestacja wizji projektantów.
18. Alfa Romeo Alfetta Spider (1972) Pininfarina
Alfetta Pininfarina to właściwie targacoupe z odkrywanym dachem. Powstała na bazie skrojonej na potrzeby rodziny, pragmatycznej Alfetty 1,8 Sedan. Alfettę Spider również możemy oglądać w muzeum w Arese.
19. Alfa Romeo Eagle Spider (1975) Pininfarina
Samochód ten również powstał na bazie Alfetty 1,8 i jak wersja z 1972 roku, został zaprojektowany przez firmę Pininfarina.
20. Alfa Romeo Navajo (1976) Bertone
Studium designerskie Bertone, zaprezentowane na Genewskim Salonie Motoryzacyjnym w 1976r. Za podstawę techniczną przyjęto Alfę 33 (uwaga: nie mylić z Tipo 33).
21. Alfa Romeo Taxi New Yorker (1976) Italdesign
Ten żółty samochód o pudełkowatym kształcie, został zaprojektowany przez zespół Italdesign, jak sama nazwa wskazuje, na potrzeby transportu miejskiego. Prototyp eksponowany był w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w nowym Jorku. Wymiary: 4060/1720/1780 mm (dł/wys/szer). Zaopatrzony w silnik typu boxer o pojemności 1290 cm sześc. Napęd na koła przednie. Czyżby pierwszy samochód segmentu van?
22. Alfa Romeo Capsula (1982) Italdesign
Kolejny pragmatyczny projekt Italdesign to Capsula. Mini samochód o futurystycznej jak na owe czasy karoserii, bazował na seryjnym modelu Alfasud. Co ciekawe, do tego małego auta zamontowano silnik boxer, o pojemności 1490 cm sześc. osiągający moc 104 KM przy 6000 obr/min.
23. Alfa Romeo Zeta 6 (1983) Zagato
Na Genewskim Salonie Motoryzacyjnym 1983 firma Zagato przedstawiła małe, opływowe coupe 2+2. Bardzo harmonijna sylwetka, zdecydowanie wyprzedza dopracowaniem, podobne w zamyśle samochody Alfetta Spider i Eagle Spider Pininfariny, z pierwszej połowy lat 70-ych. Zbudowana została na bazie technicznej Alfy GTV6.
24. Alfa Romeo Delfino (1983) Bertone
W 1983 roku, na Genewskim Salonie Motoryzacyjnym, firma Bertone zaprezentowała samochód koncepcyjny Delfino. Za podstawę do jego budowy użyto modelu Alfa 6.
25. Alfa Romeo Vivace (1986) Coupe i Spider
Projekt Pininfariny zaprezentowany na Turyńskim Salonie Motoryzacyjnym 1986r. Nie wyszła poza stadium drewnianych makiet. Wiele elementów stylistycznych Vivace zwiastuje ostateczne rysy Alfy 164. Wspólny rozstaw osi wynosił 2500 mm.
6. Alfa Romeo ES30 Roadster (1989) Centro Stile Alfa Romeo / Zagato
Można powiedzieć, że ES30 Zagato (Experimental Sports Car 3000), to nowoczesny pomnik postawiony Alfie Romeo tuż po przejęciu jej przez koncern Fiat. Projekt był na tyle fascynujący, że rok później, podjęto produkcję limitowanej serii aut w wersjach Sprint (SZ Zagato) i Roadster (RZ Zagato). ES30 opracowano w ciągu 19 miesięcy.
Jak widać na zdjęciach, auto pomimo ponad 10 lat nadal robi piorunujące wrażenie na drodze. Co ważne, pod karoserią kryje się równie doskonała, przejęta ze sportu dawka techniki. Konwencja tego artykułu nie pozwala na szczegółowe jej opisanie. Zawieszenie i układ napędowy auta, pochodzi z Alfy 75 grupy A; układ hamulcowy przejęto wprost z wyczynowej Alfy 75 IMSA; waga całego nadwozia wykonanego ze specjalnego tworzywa sztucznego, nie przekracza 1260-1280 kg.
Silnik V6, o pojemności 3-litrów, osiąga moc 210 KM przy 6200 obr/min, co przy wadze 1260 kg pozwala na osiągnięcie prędkości max. 245 km/h, którą w rzeczywistości Zagato bez problemu przekracza (podobno osiąga licznikowe 275 km/h). Przyspieszenie 0-100 km/h wynosi 7 sekund. Zastosowane opony: przód 206/55/16, tył 225/50/16.
Niezwykle ważną cechą auta jest jego niesamowita wprost przyczepność i sterowność, uzyskana bez stosowania skomplikowanej elektroniki. O bezkompromisowości konstrukcji świadczy też fakt, że jednym z priorytetów konstrukcyjnych, była zdolność do osiągania jak największego przyspieszenia bocznego tzw. współczynnika przeciążeń G, który wynosi powyżej 1,1 jednostki. Prawdziwy IL MOSTRO.
27. Alfa Romeo Proteo (1991) Centro Stile Alfa Romeo
Głównym zadaniem projektantów Proteo, była odpowiedź na awangardowo-sportową stylistykę Zagato oraz przekonanie publiczności, że Alfa pod kierownictwem Fiata jest w stanie zaprojektować samochód, nie ustępujący najlepszym konstrukcjom klasycznym, powstałym w do niedawna samodzielnej Alfie Romeo. Proteo miał też rozwiać wśród alfisti wątpliwości, co do intencji koncernu Fiata wobec Alfy. Po trzecie, stanowił sportową ewolucję najnowszej limuzyny firmy – Alfy 164. Za projekt odpowiadał nie kto inny jak bardzo ceniony dziś Walter da Silva.
Sylwetka to praktycznie czysty klin, nacięty zgodnie ze stylem Alfy 164 i dopracowany aerodynamicznie. Ciekawostką jest automatycznie składany z kilku szklanych płatów dach, chowany za siedzeniami tego 2-miejscowego coupe-roadster. Opracowany w czasie 18 miesięcy samochód, zaprezentowano na Tokyo Motor Show 1991.
W dużej części auto bazowało na podzespołach, 3 litrowym silniku V6 i napędzie na 4 koła z modelu 164Q4. Wśród nowinek technicznych znajdowały się również: zintegrowany system kontroli prowadzenia i system aktywnego zawieszenia oraz system skrętu wszystkich kół. Z pojemności silnika 2959 cm sześc. wyciśnięto moc 256 KM osiąganych przy 7200 obr/min. Przy masie 1470 kg samochód mógł osiągnąć prędkość max. 250 km/h. Auto osadzono na 17-calowych felgach z oponami o rozmiarze 235/45.
Od jego zaprezentowania minęło ponad 10 lat. Mimo to wsiadając do Proteo można poczuć się jak w sportowym samochodzie, w którym przejechało się dziesiątki tys. km. Wzorowa ergonomia i pozycja za kierownicą, nowoczesność wnętrza i duże, skórzane, mięsiste, sportowe fotele.
28. Castagna Victoria (1995) Castagna
Opracowana przez firmę Castagna, została pokazana na Genewskim Salonie Motoryzacyjnym 1995. Za bazę techniczną obrano tylno-napędową Alfę SZ. Z 3 litrowej jednostki napędowej Alfy po modyfikacjach, wyciśnięto 320 KM przy 7200 obr/min. Auto osadzono na 18-calowych felgach magnezowych. Wymiary auta: długość – 4480 mm; szerokość – 1820 mm; wysokość – 1300 mm; rozstaw osi – 2540 mm.
Nazwa Victoria pochodzi w pierwszej kolejności od imienia córki Uberto Petera, który reaktywował firmę Castagna w 1995 roku. Oprócz zmiany nadwozia, karoserii i silnika, dokonano również wzmocnienia i zmiany punktów mocowania zawieszenia.
Kontrowersyjne, fantazyjne nadwozie, zaprojektował Gioacchino Acampora. Niespotykana stylistyka nie zmienia faktu, że Castagna Victoria jest tylko udziwnioną wersją Alfy SZ. Tym nie mniej osiągnięto pewien cel estetyczny o ile Alfa SZ jest absolutną bryłą, to Castagna Victoria jej zaprzeczeniem. Połączenie głębokich wlotów z utrzymaniem nadwozia w tonacji czarny-biały sprawia wrażenie, że pewne partie wydają się wycięte z bryły pojazdu a cały samochód sprowadza się do unoszącej się nad ziemią karoserii.
Jeszcze jedna uwaga wyraźne podobieństwo do Castagna Victoria w wyrazie przedniej partii nadwozia cechuje dzisiejsze Alfy: Brerę, 156 FL, 166 FL. Jednak ogólnie całe auto wygląda dość strasznie, szczególnie oglądane dziś w jakimś starym garażu.
29. Progetto 5 (1995) Zender
Progetto 5 zbudowano w 1995 roku na bazie Alfy 75, jako studium nowoczesnego Spidera. Niemiecki tuner samochodowy, wykorzystał 3 litrowy silnik V6 o mocy 184 KM osiąganej przy 5800obr/min. Potrzebuje on 8,4 sekundy by auto osiągnęło prędkość 100 km/h.
Wymiary auta: długość – 3780 mm; szerokość – 1760 mm; wysokość – 1190 mm. Waga obniżona przez szerokie zastosowanie elementów z tworzyw sztucznych wynosiła 983 kg.
30. Alfa Romeo Nuvola (1996) Centro Stile Alfa Romeo
Nuvolę zaprezentowano na Paryskim Salonie Motoryzacyjnym w 1996 roku. Podstawę jej konstrukcji stanowi stalowa rama przestrzenna, z mocowanymi do niej zespołami układu jezdnonapędowego i niezbędnym osprzętem. Dopiero do samodzielnie mogącego się poruszać homologowanego zestawu, tak jak dawniej, dostosowywano nadwozie. Dzięki temu rozwiązaniu, Nuvola zyskała dwa niezaprzeczalne atuty: silnie konstrukcyjne właściwości sportowe (rama przestrzenna) oraz, możliwość indywidualnego dostosowania nadwozia wg wielu wariantów. Jeśli doda się do tego sporą porcję najnowszej elektroniki, uzyskujemy nieziszczony niestety ideał stylowego auta sportowego, łączącego przeszłość z przyszłością.
Za projekt nadwozia odpowiadał Walter de Silva. Nuvola stanowi nowoczesny powrót do dawnych idei stylistycznych i charakterystycznych cech Alfy Romeo. Odnajdziemy w niej liczne nawiązania do modeli 8C 2900, 6C 2500 Villa dEste, Giulietty Sprint Speciale czy Alfy 1900 Super Sprint. Płaszczyzny i wnętrze Nuvoli zwiastują przyszłe cechy Alfy 156, również autorstwa da Silvy.
Umieszczony wzdłużnie do osi pojazdu 2,5-litrowy silnik V6, wyposażono w dwie turbosprężarki. Pozwoliło to na uzyskanie mocy 300 KM przy 6000 obr/min. prędkości max. 280 km/h oraz przyspieszenia do 100 km/h w 6 sekund. Moment obrotowy 387 Nm osiągany przy 3000 obr/min, zapewnia fantastyczne przyspieszenie. Auto posiada napęd na 4 koła z centralnym i tylnym dyferencjałem. Rozstaw osi 2600 mm; rozstaw kół 1577/1602mm (przód/tył); opony 245/40/18.
Zaprzeczając powszechnym oczekiwaniom, Nuvola nie jest czerwona. Odejście od tego tradycyjnego koloru Alfy zaproponował Paolo Cantarella. Duży wpływ na wybór nowego koloru miała podpowiedz Elviry Ruocco z Muzeum Alfa Romeo, która wskazała, że specyficzny błękit jest również kolorem od dawna znanym tej marce, choćby z przepięknej Alfy 8C 2900B Lungo, którą można zobaczyć w Muzeum Alfy. Kolor ten wszedł następnie do palety nowych Alf jako Błękit Nuvola.
31. Alfa Romeo Issima (1996) Sbarro
Issima to projekt jednego z najbardziej utalentowanych projektantów końca XX wieku, Franco Sbarro. Bazę techniczną auta, stanowią dwa silniki 3.0 V6 Alfy, połączone w V12 o mocy 500 KM. Układ przeniesienia napędu na 4 koła, pochodzi z Alfy 155 V6Ti. Prototyp waży 1200 kg; długość 3800 mm, szerokość – 1800 mm. Przepiękne z tyłu i z boku auto, niestety nie zachwyca oryginalnością przodu.
32. Alfa Romeo Sportut (1997) Bertone
Pierwsze studium samochodu terenowego Alfy zaprezentowała firma Bertone w 1997 roku, trafiając jednocześnie w powstającą modę na miejskie terenówki. Miejskie, gdyż za podstawę techniczną auta wzięto Alfę 145. Gdyby auta terenowe pasowały do wizerunku Alfy i zdecydowano by o produkcji seryjnej, kto wie czy nie byłby to kolejny sukces?
33. Alfa Romeo Scigherra (1997) Italdesign
Alfa Romeo Scigherra to 2-miejscowe, sportowe coupe, powstałe na platformie Alfy155Q4. 3 litrowy, 24-zaworowy silnik V6 Alfy, umieszczono wzdłużnie do osi pojazdu, przed tylną osią. Podwójne turbo umożliwia uzyskanie mocy 400 KM przy 7.500 obr/min. Prędkość maksymalna wynosi ponad 300 km/h, przyspieszenie do setki – 4,9 sekundy. Moc przenoszona jest za pośrednictwem sekwencyjnej, 6-biegowej skrzyni biegów na 4 koła o wymiarach 235/40/18 (przód) i 295/35/18 (tył). Zbudowano również wersję sportową, przeznaczoną do wyścigów GT. Przy prędkości powyżej 140 km/h z tyłu nadwozia odchyla się automatycznie dodatkowy spoiler dociskowy.
Nadwozie wykonano z aluminium i innych lekkich materiałów, co pozwoliło na uzyskanie masy własnej 1452 kg. Dach daje się zdejmować a całą komorę silnika odkrywa odchylenie tylnej części nadwozia, jak w sportowych Tipo 33. Wymiary: długość – 4320 mm; szerokość – 1980 mm; wysokość – 1145 mm; rozstaw osi – 2591 mm.
Nadwozie Scigherry projektu Fabrizio Giugiaro, nie powstydziłoby się nosić znaczka Ferrari. Zamysłem Italdesign było stworzenie nie tylko pięknej karoserii, ale całego, kompletnego od strony technicznej auta sportowego klasy Ferrari czy Lamborghini.
34. Alfa Romeo Dardo (1998) Pininfarina
Czerwona Strzałka Pininfariny, to studium sportowego Spidera na bazie bardzo udanego modelu seryjnego, Alfy 156. Jest jednocześnie zachętą do rozszerzenia gamy modeli Alfy oraz propozycją nowej stylistyki tego producenta. Od strony technicznej, Dardo jest Alfą 156 w wersji 2,5 V6. Pokazana po raz pierwszy na Salonie Motoryzacyjnym w Turynie w 1998 roku.
35. Alfa Romeo Spider Monoposto (1997) Zagato
Na bazie Alfy Romeo Spider powstała sportowa wersja 1-miejscowa, Monoposto. Sama koncepcja przeróbki spidera na monoposto nie jest nowa, zmiany stylistyczne również nieznaczne.
36. Alfa Romeo Centauri (1999) Fiat Centro Stile
Dzieło projektantów Fiat Centro Stile z 1999 roku. Spider z założenia nie przeznaczony do dalszego rozwoju, z poszyciem wykonanym z metali lekkich. Wyposażony w 3 litrową jednostkę napędową V6. Charakterystyczną cechą Centauri jest możliwość prowadzenia auta zarówno z lewego jak i prawego fotela oraz praktyczny brak zwisów nadwozia z przodu i z tyłu.
37. Alfa Romeo Bella (1999) Bertone
Piękna została zaprezentowana przez pracownię Bertone na Genewskim Salonie Motoryzacyjnym w 1999 roku. Technicznie bazuje na Alfie 166. Również wnętrze samochodu tylko nieznacznie różni się od stylistyki Alfy 166.
Dane techniczne: rozstaw osi – 2700 mm; długość – 4450 mm; szerokość – 1895 mm; wysokość – 1320 mm.
Bella pomyślana została jako propozycja dużego coupe 2+2 na bazie największej obecnie produkowanej Alfy. Tak o cechach dobrego designu samochodowego mówi jeden z projektantów Bertone: Jeśli możesz zdefiniować samochód poprzez nakreślenie trzech, maksimum czterech linii, wiadomo, że to dobra linia, która będzie pamiętana. Tak jak Bella.
Rzeczywiście, sylwetka Pięknej jest niepowtarzalna, ale wydaje się nieco za ciężka jak na Alfę Romeo.
38. Alfa Romeo Vola (2001) Fioravanti
Kolejny projekt oparty na mechanice Alfy 75 / SZ Zagato, tym razem pracowni Fioravanti. Dwumiejscowy spider z możliwością zamontowania lekkiego dachu stanowi bardzo udaną koncepcję nowoczesnego następcy AR Spider. Uwagę zwraca czystość i lekkość linii oraz estetyka płaszczyzn. Zaprezentowana na Genewskim Salonie motoryzacyjnym w 2001r. Vola napędzana jest na koła tylne, ma silnik z przodu, oś de Dion i 3 litrowy silnik V6 o mocy 250 KM. Jak dotychczas jej sylwetka jest najpoważniejszym pretendentem do zastosowania w nowym Spiderze Alfy Romeo.
39. Alfa Romeo Coupe BRERA (2002) Italdesign
Najnowszym studium koncepcyjnym Alfy jest coupe zaproponowane przez Giorgio Giugiaro (Italdesign), którego premiera miała miejsce na salonie motoryzacyjnym w Genewie, w marcu 2002 roku.
2-miejscowe auto (w zasadzie oznaczone jako 2+2) jest zaproszeniem dla kierownictwa koncernu Fiat, do wybrania projektów Italdesign dla swoich nowych modeli, zapowiadanych na lata 2004-2005 – stylistyczną propozycją dla nowych Alf początku XXI wieku.
Technicznie, samochód bazuje tymczasowo na podzespołach zamówionych w Alfie i silniku Maserati. Ma być odpowiedzią na projekty wprowadzenia na rynek nowego modelu luksusowego coupe, z silnikiem V8, o dużej pojemności. Szczególnie duże nadzieje kierownictwo Alfy wiąże z ewentualną sprzedażą auta na rynku amerykańskim. Nie da się w tym miejscu uniknąć nawiązania do Alfy Romeo Montreal z lat 70-ych.
Giugiaro z premedytacją nie nadał nowemu concept-carowi nazwy, jakby zapraszając do przypieczętowania nią kontraktu. Być może Alfa Romeo Gran Turismo była by odpowiednia? Ostatecznie, już na Salonie, zaprezentowano nazwę BRERA.
Fanów Alfy na całym świecie z miejsca przekonała klasyczna, sportowa koncepcja napędu i nowatorstwo stylistyczne, z jednoczesnym nawiązaniem do stylu Alfy 147. Czerwień Alfy, prostota linii oraz ciekawe połączenie płaszczyzn z ostrymi kantami sprawiają, że gdyby Ferrari wypuściło na rynek auto o podobnym charakterze, jego menadżerowie mogliby pakować walizki z powodu porażki rynkowej. Im dłużej się patrzy na Brerę analizując jej pomysłową i zwinną linię, tym większego szacunku nabiera się do geniuszu projektanta.
Porównanie do najpiękniejszych Alf wszech czasów nasuwa się samo. Kwintesencja stylu w nowym wydaniu.
Wymiary samochodu: długość – 4390 mm; szerokość – 1860 mm; wysokość – 1290 mm. Masa własna – 1400 kg. Moc silnika V8 o pojemności 4244cm sześc 400 KM, przy 7.000 obr/min. Moment obrotowy – 450 Nm przy 4500 obr/min. Jako alternatywę dla silnika V8 stanowić ma V6 Alfy z turbosprężarką.
Dobremu prowadzeniu się ma sprzyjać sportowy układ rozmieszczenia podzespołów: silnik na przedniej osi, maksymalnie przesunięty ku tyłowi oraz napęd na koła tylne. Projektant przewidział nawet możliwość zastosowania w Brera napędu na 4 koła.
Brera w zmienionej wersji weszła do produkcji. Jednak przy uważniejszym spojrzeniu od razu widać, że to nie to …
40. 8C Competizione (2003)
Zaprezentowana we wrześniu 2003 roku na salonie motoryzacyjnym we Frankfurcie. Odwołuje się do lat świetności włoskiej marki, łącząc przedwojenne tradycje sportowych Alf z silnikami 8-cylindrowymi oraz kilku powojennych prototypów przeznaczonych do wyścigów drogowych, jak 6C2500, 6C3000 czy Tubolare Zagato 1 i 2. Opracowana przez Alfa Romeo Centro Stile, mierzy 4278 mm długości, 1900 mm szerokości, 1250 mm wysokości. Rozstaw osi – 2595 mm; koła o rozmiarze 20 cali, 6-biegowa skrzynia przekładniowa umieszczona z tyłu. Silnik V8 o kącie rozwarcia 90 stopni i pojemności 4244 cm sześciennych umieszczono natomiast z przodu pojazdu. Osiąga on moc 400 KM przy 7000 obr/min i pozwala na przekroczenie prędkości 300 km/h. Przyspieszenie od 0 do 100 km/h wynosi 4,5 sekundy. Napęd oczywiście na oś tylną. Silnik pochodzi ze stajni Maserati. Alfa Romeo przewiduje produkcję limitowanej serii 8C Competizione w ilości 1000 szt.
8C również weszł do produkcji jako małoseryjny model. Wyprodukowano wersję coupe i spider.
Ostatnimi prototypami jakie chcę przedstawić są 2uettotanta Pininfarina Spider 2010 oraz Alfa Gloria 2013.
